Minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft vandaag de Johannes Vermeerprijs 2020, de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten, uitgereikt aan fotograaf Rineke Dijkstra.

Rineke Dijkstra ontvangt de prijs vanwege haar iconische bijdrage aan de fotografie. Zij is – aldus het juryrapport – “de koningin van de Nederlandse portretkunst”.

Minister Van Engelshoven: “Rineke Dijkstra kijkt met nieuwsgierige, grenzeloze ogen naar de mensen om haar heen. Met iedere foto en elke video biedt zij ons een nieuw perspectief op wat het betekent om mens te zijn. Ze focust daarbij niet alleen op ogen en gezicht, maar op “het hele lichaam als spiegel van de ziel”, zoals het juryrapport treffend omschrijft. Met trots kan ik zeggen dat zij een internationaal uithangbord van onze Nederlandse kunst en fotografie is.”

De jury, onder voorzitterschap van Andrée van Es, heeft Rineke Dijkstra unaniem voorgedragen. De jury noemt de portretterende foto’s en filminstallaties van Dijkstra uniek in de wereld: “Dit werk is voor de eeuwigheid. Het vermogen om dit soort beelden te maken is weinig kunstenaars gegeven.”

De loopbaan van Rineke Dijkstra ging op spectaculaire wijze van start met haar eerste grote serie ‘Strandportretten’ (1992-1998).

“De kwetsbaarheid van deze jongvolwassenen, zich bewust van hun uiterlijk of juist niet, en de intimiteit die Dijkstra weet te bereiken, kenmerken haar hele verdere oeuvre. De serie loopt synchroon met haar volwassenwording als kunstenaar. Van zoekende portretfotograaf tot wereldster die school maakt.” - de Jury

Nederlandse staatsprijs voor de kunsten

De Johannes Vermeer Prijs is de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten en bestaat – naast de bokaal - uit 100.000 euro. De winnaar mag dat besteden aan een speciaal project op zijn of haar werkterrein. De Nederlandse regering heeft de prijs in 2009 ingesteld om uitzonderlijk artistiek talent te eren en te stimuleren. Hij kan worden toegekend aan in Nederland werkende kunstenaars uit alle artistieke disciplines.

Eerdere winnaars zijn operaregisseur Pierre Audi, filmmaker en schrijver Alex van Warmerdam, fotograaf Erwin Olaf, beeldend kunstenaar Marlene Dumas, architect Rem Koolhaas, grafisch ontwerper Irma Boom, componist en regisseur Michel van der Aa, beeldend kunstenaar en filmregisseur Steve McQueen, modeontwerper Iris van Herpen, violiste Janine Jansen en theatermaker Ivo van Hove.